Chia Tách Cổ Phiếu Là Gì? Cổ Phiếu ESOP Là Gì?

Chia tách cổ phiếu (Stock Split) là gì?

Chia tách cổ phiếu là nghiệp vụ tăng số lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường và giá cổ phiếu giảm đi. Mặc dù vậy, các yếu tố như giá trị vốn hóa thị trường hay hệ số P/E vẫn không hề thay đổi vì giá trị của công ty thực tế không thay đổi.

• Vị dụ, khi Apple quyết định chia tách cổ phiếu thành bốn phần bằng nhau, các nhà đầu tư sẽ nhận được thêm ba cổ phiếu cho mỗi cổ đông mà họ sở hữu. Và khi đó, giá của mỗi cổ phiếu mà họ sở hữu cũng giảm xuống một phần tử so với giá ban đầu, nên giá trị tổng số cổ phần nắm giữ Apple của cổ đông đó sẽ không đổi.

• Nhà đầu tư sở hữu 5 cổ phiếu Apple tổng giá trị danh mục đầu tư là 5000$, sau khi chi tách sẽ sở hữu 20 cổ phiếu và tổng giá trị danh mục vẫn sẽ không đổi.

2. Ý nghĩa của việc chia tách cổ phiếu

Nghiệp vụ chia tách cổ phiếu được đánh giá sẽ mang lại lợi ích cho cả 2 bên (cả doanh nghiệp và nhà đầu tư). Đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ, đây là cơ hội để sở hữu một phần tài sản của công ty vốn trước đây có giá cổ phiếu rất cao. Và trong dài hạn, việc nắm giữ nhiều cổ phiếu hơn thậm chí sẽ mang tới nhiều lợi nhuận hơn vì cả hai đều sẽ đồng thời gia tăng giá trị.

Chia tách nhiều cổ phiếu đem lại nhiều lợi ích cho cả công ty chia tách và đầu tư.

• Thu hút các nhà đầu tư nhỏ lẻ: Một số nhà đầu tư sẽ không chuộng đầu tư vào một số cổ phiếu nhất định nếu giá mỗi cổ phiếu quá cao. Việc tiến hành chia tách sẽ làm giá giảm cổ phiếu lưu hành, từ đó cho phép nhiều nhà đầu tư mua cổ phiếu hơn.

• Tính thanh khoản lớn hơn: Số lượng cổ phiếu tồn tại trên thị trường càng lớn thì tiềm năng thanh khoản càng lớn. Nhiều cổ phiếu có thể đồng nghĩa với nhiều giao dịch hơn và lượng tiền hơn trao tay lớn hơn.

Định nghĩa tâm lý

• Đối các công ty thực hiện chia tách cổ phiếu, điều này sẽ tạo ra những kích thích về tâm lý cho các nhà đầu tư. Các nhà phân tích thường nói một cổ phiếu nào đó được “định giá quá cao”, có nghĩa là giá hiện tại của nó đang cao hơn giá trị thực của nó.

• Bằng cách chia tách cổ phiếu, giá cổ phiếu riêng lẻ sẽ giảm xuống mà không ảnh hưởng đến cổ đông hoặc vốn hóa thị trường của công ty, góp phần tạo ra hiệu ứng tâm lý rằng công ty đang được định giá đúng mức. Và từ đó, khiến các nhà đầu tư an tâm tiếp tục rót vốn.

Thúc đẩy giá đi lên

• Sức hấp dẫn của việc giảm giá cao cấp sẽ thúc đẩy giá tăng trở lại, điều này là làm tăng giá trị tổng thể cho công ty ngay cả khi mô hình kinh doanh và phương thức hoạt động của công ty không hề thay đổi. Chính vì thế, nhiều nhà đầu tư thường tận dụng thời điểm cổ phiếu chia tách để kiếm lợi nhuận.

• Cho đến nay, nghiệp vụ tách, gộp cổ phiếu chưa xảy ra trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Trường hợp tăng vốn điều lệ của công ty SSI gần đây bằng cách phát hành thêm cổ phiếu không phải là chia tách cổ phiếu.

• Đó chính là trường hợp công ty dùng các khoản thặng dư vốn cổ phần, lợi nhuận giữ lại và các quỹ hiện có để chuyển thành vốn điều lệ thông qua hình thức phát hành thêm cổ phiếu thưởng cho các cổ đông hiện hữu.

• Vốn điều lệ và số lượng cổ phiếu công ty tăng lên nhưng trong thực tế tổng vốn chủ sở hữu của công ty vẫn không thay đổi và như vậy việc phát hành thêm cổ phiếu của công ty SSI về thực chất chính là điều chỉnh lại giá trị sổ sách trên một cổ phiếu.

 

Học kiến thức chứng khoán cùng "acestock".

Cổ phiếu ESOP

Là kế hoạch phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong công ty. Cổ phiếu lựa chọn cho người lao động trong công ty. Cổ phiếu ESOP thường được phát hành với giá ưu đãi kèm theo một số điều kiện.

• Ví dụ: Techcombank phát hành hơn 6 triệu cổ phiếu, trong đó có 705.367 cổ phiếu phát hành cho người lao động nước ngoài và hơn 5.3 triệu cổ phiếu phát hành cho người lao động Việt Nam.

• Tỷ lệ cổ phiếu phát hành/tổng cổ phiếu đang lưu hành là 0,1714%. Giá phát hành là 10.000 đồng/cp. Cổ phiếu ESOP bị hạn chế chuyển nhượng trong 1 năm.

• Công Ty Cổ phần Thế giới di động (MWG), Công ty Cổ phần FPT (Cổ phiếu FPT) hay Công ty Cổ phần chứng khoán SSI (cổ phần SSI) là những công ty ở Việt Nam thường xuyên phát hành cổ phiếu ESOP cho người lao động.

Lợi ích của Cổ phiếu ESOP

Đối với nhân viên

• Phát hành cổ phiếu ESOP được xem như phần thưởng dành cho nhân viên chủ chốt trong công ty. Quyền lợi của người lao động được gắn với thành công của công ty sẽ là động lực cho họ nỗ lực đóng góp trong công ty nhiều hơn trong tương lai.

• Thưởng bằng cổ phiếu còn giúp nhân viên tránh được các khoản thuế thu nhập cá nhân khổng lồ, chỉ phải nộp 0,1% thuế khi bán cổ phiếu trên sàn chứng khoán và một khoản phí giao dịch cổ phiếu.

Đối với doanh nghiệp

• Cổ phiếu ESOP giúp cho doanh nghiệp giữ chân được những nhân sự nòng cốt và có được sự đóng góp nhiều hơn từ những thành viên chủ chốt trong công ty.

• Bên cạnh đó, bằng cách phát hành cổ phiếu thưởng, doanh nghiệp sẽ không phải chi thưởng bằng tiền mặt sử dụng nguồn lợi nhuận để giữ lại phát hành cổ phiếu. Số lượng tiền mặt tăng lên giúp doanh nghiệp gia tăng vốn điều lệ.

Điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP

Để được phát hành cổ phiếu Esop, các doanh nghiệp là công ty cổ phần phải đáp ứng được các điều kiện dưới đây.

• Công ty đại chúng có chương trình lựa chọn và kế hoạch phát hành cổ phiếu được đại hội cổ đông thông qua. Tổng số cổ phiếu phát hành theo chương trình trong mỗi 12 tháng không được vượt quá 5% số cổ phần đang lưu hành trong công ty.

• Hội đồng quản trị phải công bố rõ ràng các tiêu chuẩn và danh sách người lao động được tham gia, nguyên tắc xác định giá bán, nguyên tắc xác định số cổ phiếu được phân phối cho từng đối tượng và thời gian thực hiện.

• Công ty phải có đủ nguồn vốn thực hiện căn cứ báo cáo tài chính gần nhất được kiểm toán từ các nguồn thặng dư vốn, quỹ đầu tư phát triển, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, quỹ khác.

• Trường hợp công ty đại chúng là công ty mẹ phát hành cổ phiếu để thưởng cho người lao động thì nguồn vốn thực hiện được căn cứ trên báo cáo tài chính của công ty mẹ. Riêng từ nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, nguồn vốn thực hiện không được vượt quá mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất được kiểm toán.

• Trường hợp nguồn vốn thực thấp hơn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất và cao hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính của công ty mẹ, công ty chỉ được sử dụng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối sau khi đã điều chuyển lợi nhuận từ các công ty con về công ty mẹ.

• Trường hợp công ty phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động, tổng giá trị các nguồn vốn trên phải đảm bảo không thấp hơn tổng giá trị vốn cổ phần tăng theo phương án được đại hội đồng cổ đông thông qua

Rủi ro khi phát hành cổ phiếu ESOP

Rủi ro pha loãng cổ phiếu

• Pha loãng cổ phiếu xảy ra khi một công ty phát hành cổ phiếu mới khiến cho tỷ lệ sở hữu công ty của các cổ đông hiện tại bị giảm xuống, cùng với đó là thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) của cổ đông bị sụt giảm.

• Phát hành ESOP dù số lượng ít hay nhiều đều khiến cho quyền lợi của công ty bị suy giảm.

• Trên thực tế đã xảy ra nhiều trường hợp khi có thông tin phát hành cổ phiếu ESOP, giá cổ phiếu của doanh nghiệp bị giảm mạnh. Đây được coi là phản ứng của cổ đông đối với động thái phát hành cổ phiếu ESOP của doanh nghiệp.

Rủi ro quản trị doanh nghiệp

• Việc phát hành cổ phiếu dành cho ban lãnh đạo sẽ có nguy cơ xảy ra xung đột lợi ích giữa các thành viên trong chính công ty. Thậm chí với một số công ty ban lãnh đạo sẽ làm mọi cách để gia tăng lợi nhuận trong ngắn hạn để đủ điều kiện phát hành ESOP hoặc liên tục phát hành ESOP cho lãnh đạo để trục lợi.

Phát hành ESOP ảnh hưởng như thế nào đến nhà đầu tư

Việc phát hành cổ phiếu ESOP có thể ảnh hưởng xấu tới các nhà đầu tư – cổ đông nắm giữ cổ phiếu

• Cổ đông có thể bị giảm thu nhấp trên mỗi cổ phiếu khi tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp không theo kịp tốc độ pha loãng cổ phiếu.

• Sau khi hết điều kiện phong tỏa, có một số lượng lớn cổ phiếu bị đẩy ra thị trường có thể ảnh hưởng tiêu cực đến diễn biến giá của cổ phiếu của doanh nghiệp

Việc phát hành ESOP đạt được hiệu quả và hạn chế được rủi ro khi đảm bảo hai yếu tố:

• Phát hành ESOP gắn liền với sự tăng trưởng và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp

• Việc phát hành ESOP đi kèm các điều kiện phù hợp.

Do vậy, để giữ được niềm tin của các nhà đầu tư, doanh nghiệp cần cân đối lợi ích của cổ đông với lợi ích của cán bộ công nhân viên khi lập kế hoạch phát hành cổ phiếu ESOP.

Ví dụ, Năm 2021 MWG thông qua kế hoạch phát hành cổ phiếu ESOP cho ban điều hành và lãnh đạo chủ chốt với tỷ lệ tối đa 3% số cổ phiếu đang lưu hành nhưng không quá 21.5 triệu đơn vị. Giá phát hành mỗi cổ phiếu ESOP là 10.000 đồng.

Tỷ lệ phát hành và số cổ phần dự kiến: tối đa 3% trên tổng số cổ phiếu đang lưu hành tại thời điểm phát hành, nhưng không quá 21.500.500 cổ phiếu (số lượng cổ phiếu được ước tính tối đa tại thời điểm phát hành ESOP 2021 sau khi phát hành cổ phiếu để trả cổ tức). Tỷ lệ phát hành và số cổ phiếu dự kiến phát hành được xác định theo công thức sau:

• Nếu % tăng trưởng lợi nhuận sau thuế < 10% thì % phát hành ESOP là 0 %.

• Nếu % tăng trưởng lợi nhuận sau thuế >= 10% thì % phát hành ESOP là % tăng trưởng LNST x 0,1.

• % tăng trưởng LNST = [(LNST thực tế 2021 / LNST thực tế 2020) – 1] x 100%.

• Ví dụ LNST thực tế năm 2021 là 4750 tỷ đồng.

• Vậy tỷ lệ phát hành ESOP = 0.1 x [(4,750 / 3,920) - 1] x 100% = 2.1%.

Trên thực tế, qua những năm gần đây, chiến lược phát hành ESOP của thế giới di động đã chứng minh được hiểu quả, công ty duy trì tình hình kinh doanh ổn định và lợi nhuận tốt. Vì vậy cổ đông sở hữu MWG không cần phải quan ngại về việc Thế giới di động phát hành ESOP hàng năm.

Note:

Quý độc giả của chúng tôi khi đọc đến đoạn này chắc hẳn bạn là một người nghiêm túc muốn học hỏi, tích lũy kiến thức để tham gia quá trình đầu tư sinh lời. Chúng tôi, phần nào đánh giá cao sự nghiêm túc, tìm tòi, học hỏi của các bạn.

Bài 5 của ACESTOCK (chúng tôi) phát hành đến đây là kết thúc, cùng đón chờ những kiến thức cơ bản khác nhưng lại vô cùng hữu ích trong quá trình đầu tư của bạn mà ở Bài 6 mà chúng tôi sẽ đăng tải trong thời gian ngắn nhất.

ACESTOCK#luôn#đồng#hành#cùng#bạn.