Phân tích báo cáo kết quả kinh doanh
Với doanh nghiệp hoạt động sản xuất đa ngành nghề, hoặc
trong một ngành nhưng có những nhóm sản phẩm khác nhau, chúng ta có thể xem chi
tiết hơn ở cấu phần doanh thu để phân tích chi tiết hơn. Một số điểm có thể lưu
ý.
Đánh giá mảng nào mang lại tỷ trọng doanh thu lớn nhất?
Tính ổn định của mảng này, tăng trưởng qua thời gian thế
nào? Ví dụ mảng bán BĐS là mảng trọng yếu nhất của VIC, chiếm 65% doanh thu, và
tăng trưởng 12% trong giai đoạn 2019 – 2020.
Mảng nào có tốc độ tăng trưởng cao nhất?
Kết hợp với các thông tin khác, đánh giá xem mảng đó có phải
là trọng tâm được tập đoàn ưu tiên phát triển trong tương lai?
Mảng sản xuất tăng trưởng 90% trong năm, đang là mảng được
đầu tư phát triển nhiều nhất.
So sánh biên lợi nhuận của các mảng và đóng góp vào trong tổng
biên lợi nhuận của cả tập đoàn?
Mảng bán và cho thuê bất động sản là mảng có mức biên gộp hấp
dẫn nhất 40 – 50%, tuy nhiên mảng khách sạn giải trí bị ảnh hưởng nặng do đại dịch.
Một số dấu hiệu cần thận trọng
Trong một số trường hợp, vì mục đích khác nhau như làm mượt
lợi nhuận để đạt kì vọng thị trường, đảm bảo cam kết với ngân hàng,…Ban lãnh đạo
một số doanh nghiệp có thể sẽ có động thái để điều chỉnh, thậm chí thao túng
doanh thu lợi nhuận, chúng ta có thể đánh giá một số dấu hiệu cảnh báo sau.
Ghi nhận doanh thu bất thường / không hợp lý.
Doanh thu tăng trưởng bất thường, đột biến so với các doanh
nghiệp trong ngành, dù trong kỳ không có nhiều thay đổi về quy mô sản xuất, vận
hành. Điều này có thể thực hiện được qua cơ chế ghi nhận doanh thu. Doanh nghiệp
có thể cố gắng đẩy nhanh tốc độ ghi nhận doanh thu một cách bất hợp lý, thậm
chí trường hợp nghiêm trọng có thể đến mức ghi nhận khống doanh thu, các phần
thuyết minh thường sẽ không minh bạch và rất sơ sài về cơ chế ghi nhận doanh
thu.
Phải thu lớn bất thường: thường thì những việc ghi nhận
doanh thu không hợp lý sẽ dẫn đến những khoản phải thu rất lớn trên Bảng cân đối
kế toán, hệ số vòng quay phải thu thấp, yếu kém hơn nhiều so với trung bình
ngành. Sau đó về dài hạn doanh nghiệp có thể tìm những biện pháp xử lý khác như
phân loại lại các khoản phải thu sang dài hạn, thực hiện mua bán với các bên
liên quan, hoặc sẽ phải ghi giảm xuống, ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận trong
tương lai.
Dấu hiệu thao túng lợi nhuận
Lợi nhuận là một trong những tiêu chí quan trọng nhất được
Nhà đầu tư quan tâm, nên cũng là động cơ khiến nhiều doanh nghiệp muốn báo cáo
mức lợi nhuận đẹp. Thường các dấu hiệu cần lưu ý không chỉ với lợi nhuận cao bất
thường, mà cũng có không ít trường hợp doanh nghiệp có thể điều chỉnh giảm lợi
nhuận vì những lý do khác nhau, như giữ lại lợi nhuận trong năm kinh doanh tốt,
để ghi nhận trong các giai đoạn sau, hoặc có khi những sự thay đổi trong bộ máy
lãnh đạo của doanh nghiệp, điều chỉnh lợi nhuận giữa các năm có thể có những hiệu
ứng tích cực theo ý chí của ban lãnh đạo. So với doanh thu, nhìn chung lợi nhuận
ròng sau nhiều điều chỉnh về chi phí và các giả định kế toán sẽ dễ thao túng
hơn.
Doanh thu bất thường, doanh thu từ hoạt động khác: cần lưu
ý các doanh nghiệp có tỷ trọng doanh thu từ hoạt động khác (mua bán tài sản,
chênh lệch tỷ giá) diễn biến bất thường và chiếm tỷ trọng lớn 2-30% thậm chí
5-60% của tổng doanh thu, lợi nhuận. Ngoài ra cũng cần để ý các khoản phân loại
lại doanh thu, chi phí, từ bất thường sang cốt lõi và ngược lại, có thể khiến
nhà đầu tư hiểu sai về lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp. Cũng cần để ý các
doanh nghiệp thường xuyên ghi nhận doanh thu bất thường đột biến vào quý 4 hằng
năm.
Các giao dịch với bên liên quan: các Doanh Nghiệp thường sẽ
phải công bố các giao dịch với các bên liên quan, chúng ta có thể đánh giá xem
tỷ trọng các giao dịch này là bao nhiêu? Giá bình quân ở mức nào? Có ảnh hưởng
thay đổi trọng yếu tới lợi nhuận của doanh nghiệp hay không.
Giả định ké toán khác: có thể đánh giá một số ước lượng như
dự phòng nợ xấu, phương pháp khẩu hao và giả định về dòng đời của tài sản cố định…Ta
có thể so sánh với ngành và đánh giá xem tác động của các khoản đó lên lợi nhuận
ra sao. Ví dụ như ghi nhận nợ xấu thấu, ghi nhận khấu hao thấp (giả định dòng đời
tài sản dài), và vốn hóa chi phí lãi vay sẽ có hiệu ứng chung là làm giảm chi
phí và tăng lợi nhuận trong kỳ, nhưng có thể ảnh hưởng tiêu cực tới lợi nhuận
trong tương lai, khi được phản ánh lại chính xác hơn.
Một số dấu hiệu tích cực
Lợi nhuận ổn định, tăng trưởng ấn tượng
Lợi nhuận vẫn là một trong những thước đo quan trọng nhất,
đánh giá qua thời gian, các doanh nghiệp có biên lợi nhuận ròng hấp dẫn, duy
trì được sự ổn định và tăng trưởng đều đặn lợi nhuận trong nhiều năm, cũng sẽ
có triển vọng tích cực để duy trì trong tương lai.
Lợi thế cạnh tranh bền vững
Lợi thế cạnh tranh có thể phụ thuộc vào yếu tố định tính hoặc
định lượng, tuy nhiên chúng ta có thể nhận thấy một số dấu hiệu của yếu tố này,
đặc biệt là thông qua biên lợi nhuận gộp, một doanh nghiệp có thể duy trì được
biên gộp cao, thậm chí cải thiện theo thời gian, cho thấy họ có vị thế trong
ngành, hoặc có những lợi thế đặc thù như giá vốn rẻ, mạng lưới rộng, uy tín
cao…Khiến cho việc cạnh tranh của các đối thủ cũng không làm giảm biên gộp của
doanh nghiệp.
Cải thiện hiệu quả hoạt động
Ngoài tăng trưởng, tính hiệu quả trong hoạt động còn thể hiện
qua việc kiểm soát và tiết giảm chi phí, trong những năm gần đây, có xu hướng của
khá nhiều doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng công nghệ để nâng hiệu suất hoạt động
và giảm chi phí, nổi bật nhất có thể ví dụ như ngành ngân hàng, tỷ lệ chi phí
được đo bằng hệ số CIR (Cost to income ratio), đã có nhiều ngân hàng lớn áp dụng
hiệu quả hơn việc tối ưu chi phí thông qua việc tối ưu hóa hệ số này.
Quý độc giả của chúng tôi khi đọc đến đoạn này chắc hẳn bạn là một người nghiêm túc muốn học hỏi, tích lũy kiến thức để tham gia quá trình đầu tư sinh lời. Chúng tôi, phần nào đánh giá cao sự nghiêm túc, tìm tòi, học hỏi của các bạn.
Bài 56 của ACESTOCK (chúng tôi) phát hành đến đây là kết thúc, cùng đón chờ những kiến thức cơ bản khác nhưng lại vô cùng hữu ích trong quá trình đầu tư của bạn mà ở Bài 57 mà chúng tôi sẽ đăng tải trong thời gian ngắn nhất.
ACESTOCK#luôn#đồng#hành#cùng#bạn.
0 Comments